Archief prof. Han de Gier naar Trefpunt
Na zijn emeritaat zocht Han de Gier naar een goede plek voor zijn omvangrijke archief op het gebied geneesmiddelen en verkeersveiligheid. Het is het Centrum voor Farmaceutisch Erfgoed / Trefpunt Medische Geschiedenis geworden, waar het op vrijwilligersdagen is in te zien. Zelf schrijft hij over zijn archief:
Het gaat om een beschrijving van het tijdsbeeld gericht op alcohol, drugs, geneesmiddelen en verkeersveiligheid over een periode van ca 50 jaar. Ik begon met mijn promotie-onderzoek over Evaluatie van Geneesmiddelen in het Verkeer in 1975 (promotiedatum 8 december 1980). Mijn eerste promotor was Prof. dr F.A. Nelemans, destijds bekend als getuige deskundige bij de rechtbank voor zaken die met rijden onder invloed van alcohol en geneesmiddelen te maken hadden. Hij was ook bijzonder hoogleraar farmacotherapie bij de (destijds) subfaculteit farmacie van de Rijksuniversiteit Utrecht.
De collectie bestaat uit diverse publicaties, voornamelijk in het Engels, Nederlands maar ook Frans, Duits en Spaans. Het betreft o.a. tijdschriften, met artikelen die van belang zijn, proefschriften (meestal gericht op rijvaardigheidsonderzoek onder invloed van middelen, maar ook effectstudies van psychofarmaca op cognitief functioneren), rapporten in opdracht van o.a. de Raad van Europa, of geschreven door werkgroepen, zoals de International Council on Alcohol, Drugs and Traffic Safety (ICADTS), die onlangs in augustus jl nog een internationaal congres in Rotterdam heeft georganiseerd. De ICADTS proceedings van de congressen in de afgelopen 50 jaar zijn (op 1 na) compleet aanwezig in de collectie. Naast enkele handboeken die alle betrokkenen in het onderzoeksgebied kennen.
Soms zijn er markante artikelen, bijvoorbeeld in het tijdschrift Blutalkohol (doos 1, <1980) van Borkenstein. Hij was de eerste die een case-controlled epidemiologische studie naar de invloed van alcohol op verkeersongevallen uitvoerde. Zijn studie stond centraal in de ontwikkeling en invoering van alle wegenverkeerswetgeving wereldwijd over de toelaatbare bloed-alcoholpromillages in het bloed. Juist die grenswaarden maakten het mogelijk bij gecontroleerde rijstudies, waar alcohol was toegediend aan de bestuurders, de effecten van geneesmiddelen die bij patiënten en vrijwilligers werden gemeten te callibreren. Hoe gevaarlijk was een geneesmiddeleffect vergeleken met een (on)toelaatbaar alcoholeffect ….
De aandacht in het vakgebied per periode is grofweg af te leiden uit het aantal dozen, met een uitschieter in de periode 2000-2010. Het bekendste project in die periode was het EU-project DRUID (DRiving Under the Influence of alcohol & Drugs). Veel aandacht voor alcohol, drugs, zoals amfetaminen en cannabis, maar ook de geneesmiddelen kwamen ruim aan bod. Wij (vanuit de universiteiten van Groningen, Maastricht en Utrecht) hebben daar vooral aandacht aan besteed door onze ruim 30 jaar internationaal bekende rijstudies op de openbare weg, en de aandacht vanuit de farmacie voor het informeren van zorgverleners en patiënten. De categorie-indeling van rijgevaarlijke geneesmiddelen, zoals in Nederland ingevoerd in apotheek-ICT-systemen, alsmede richtlijnen voor het veilig voorschrijven en afleveren van rijgevaarlijke geneesmiddelen zijn in Europees verband verder ontwikkeld en geëvalueerd. Dit resulteerde in een aantal proefschriften, die ook in de collectie aanwezig zijn. Helaas zijn de DRUID Deliverables alleen via de website te raadplegen:
https://www.bast.de/Druid/EN/Home/home_node.html