Apothicaires & pharmaciens. L'histoire d'une conquête scientifique

Wie geïnteresseerd is in een overzicht van de geschiedenis van de farmacie, en voor wie het Frans geen onoverkomelijk probleem vormt, is er nu het boek van Olivier Lafont, Apothicaires et pharmaciens.

De titel van het boek doet vermoeden dat het alleen gaat over apothekers (in Frankrijk tot 1777 aangeduid als apothicaire maar daarna na een decreet van Lodewijk XVI pharmacien). Dat is echter niet het geval, de opzet is gelukkig ruimer.

Het eerste deel gaat nog wel grotendeels over de apotheker, zoals over de plaats van de apotheker in de maatschappij, de studie, de geneesmiddelvormen, de farmacopee enz. Ook met aandacht voor de voorwerpen gebruikt bij de bereiding en opslag van geneesmiddelen, inclusief het “farmaceutisch antiek” zoals de keramische potten

In deel 2 gaat het om de relatie tussen de medische theorie en de gebruikte geneesmiddelen. Aan de orde komen de humorenleer van Hippokrates en Galenus , Paracelsus en de iatrochemie, met de invloed die deze stromingen hebben gehad op de geneesmiddelen, en daarmee de invloed op het werk van de apothekers. Uiteraard ontbreekt hierbij niet een hoofdstuk over de theriak. Dit hoofdstuk loopt tot ca 1800.

Het verbaast een beetje dat in dit toch Franse boek de naam van Lavoisier nauwelijks voorkomt, omdat zonder zijn werk het vervolg in hoofdstuk 3, dat start met de isolatie van alkaloïden en ontwikkelingen in de organische chemie nauwelijks denkbaar is.

In dit deel 3 ook aandacht voor structuur-werking relatie, vaccins, de farmaceutische industrie en de diversificatie in werkzaamheden van apothekers.

De Franse invloed is het duidelijkst te merken in deel 4 waar 3 prominente apothekers worden behandeld, Parmentier, Vauquelin en Moissan. Maar dit deel is vergeleken met de overige 3 van geringe omvang.

Samenvattend: een gedegen inleiding in de geschiedenis van de farmacie.

Wim Rakhorst